NIJMEGEN - In de Nijmeegse wijk Hengstdal staan inwoners voor een moeilijk keuze. Er komt mogelijk een Buurt Energie Systeem (BES), dat tot doel heeft om de huizen van het gas af te krijgen. De overheid wil de CO2-uitstoot verminderen en daarom moeten alle huishoudens in 2050 aardgasvrij zijn. Als 70% van de huurders in Hengstdal akkoord gaat, wordt de volgende stap gezet. Het is nog de vraag of dat gaat lukken, want steeds meer buurtbewoners hebben twijfels, nadat diverse groepen tegenstrijdige geluiden laten horen over het BES-plan.
Gemeente Nijmegen, woningcorporatie Woonwaarts, Alliander, buurtbewoners waaronder de groepen Duurzaam Hengstdal en Pegasus, onderzochten hoe woonwijk Hengstdal van het gas af kan. Het Buurt Energie Systeem zou volgens hen de oplossing zijn. Een warmtestation dat voor een deel bestaat uit elektrische warmtepompen en voor een deel uit cv-ketels op gas die in de piekmomenten voor warmte zorgen. Via een ondergronds leidingnetwerk stroomt het warme water naar zo’n 400 tot 800 woningen.
Hoewel er in eerste aanleg geen nadelen aan dit systeem lijken te zitten, verspreidde een groepje buurtbewoners een informatiefolder met de naam ‘Eerlijke BES-informatie’. Daarin belichten ze kritische punten en gooien die in de weegschaal met andere wetenschappelijke theorieën.
Te complexe materie voor deze wijk
Renate Giesbers is een van de bewoners die in de materie van deze energietransitie dook. "Wij vinden het belangrijk dat mensen eerlijke informatie krijgen". Giesbers is het er niet mee eens dat huiseigenaren een intentieverklaring af moeten geven en bewoners vastzitten aan het akkoord. "Een akkoord dat 30 jaar geldt, vind ik nogal wat" meldt Giesbers. "en daarom maken wij die complexe materie toegankelijk vanuit alle mogelijke perspectieven", gaat ze verder terwijl ze naar haar medebuurtbewoners wijst.
Om de woonlasten niet te laten stijgen, zou een buurt- en warmte coöperatie het bestuur van BES vormen. Deze organisatievorm heeft geen winstoogmerk en is niet gekoppeld aan een organisatie die geld moet verdienen. Volgens Giesbers en haar groepsleden wordt hiermee een te groot beroep gedaan op de verantwoordelijkheid van de buurtbewoners. "Het is alsof we een eigen bedrijf moeten runnen naast ons drukke leven, want de informatie is nu niet te overzien", licht ze toe.
Duurzaam of niet?
Jaren geleden startte een aantal andere buurtbewoners de initiatiefgroep ‘Duurzaam Hengstdal’. Ook deze groep worstelde door honderden rapporten en publicaties. Volgens hen heeft de wijk met oude woningen een warmtenet met een watertemperatuur van 70° nodig. BES faciliteert dit en zou daarom goed in de buurt passen. De kosten zouden niet hoger worden dan de huidige energiekosten en daarnaast zijn er geen aanpassingen van radiatoren en isolatie nodig. Dat zou een vermogen aan verbouwingen schelen.
Waar Duurzaam Hengstdal denkt dat BES de beste manier van verduurzamen is, ziet de groep van Giesbers liever een andere aanpak. "Er wordt gezegd dat we 27% op CO2 besparen, maar dat is gebaseerd op een jaargemiddelde. Wij hebben te maken met piekmomenten in de winter, dan draaien die warmtepompen het hardst. We gebruiken dan alsnog veel fossiele brandstoffen door het ontbreken van genoeg groene stroom in de wintermaanden, dus die 27% besparing klopt niet volgens deze theorie", zegt Giesbers. Volgens haar zou de investering in zonnepanelen, betere isolatie en cv-ketels een veiligere keuze zijn.
Hoe verder?
Ruim twee jaar geleden kreeg de gemeente Nijmegen bijna 5 miljoen euro van het ministerie van Binnenlandse Zaken om BES op te zetten. Met als doel een duurzaam, betaalbaar, realiseerbaar, democratisch en toekomstbestendig energiesysteem in te zetten dat overal kan worden toegepast.
De buurt krijgt brieven van andere critici die het niet eens zijn met BES en dat maakt de keuze er niet makkelijker op. De buurt heeft tot en met 7 juli de tijd om te bepalen wel of niet akkoord te gaan. Zowel Woonwaarts, als initiatiefgroepen Pegasus, Duurzaam Hengstdal en de groep van Renate Giesbers zullen bewoners tot die tijd blijven voorzien van informatie.