Pompe houdt open huis, vijf vragen over terbeschikkingstelling

NIJMEGEN - De Pompestichting in Nijmegen, waar tbs'ers worden behandeld, opent deze zaterdag haar deuren voor publiek. Bezoekers die zich vooraf hebben aangemeld voor de open dag bij een van de tbs-klinieken in ons land, kunnen zien hoe het er achter de muren aan toe gaat.

Tbs komt vooral in het nieuws als een tbs'er ontsnapt of weer de fout is ingegaan. Maar wat houdt tbs in en hoe ziet de behandeling eruit? Vijf vragen over tbs.

Wat houdt tbs in ?

Een rechter kan tbs (ter beschikkingstelling) opleggen aan mensen met psychiatrische problemen, die (mede) daardoor een ernstig misdrijf hebben gepleegd. Het gaat dan om delicten waar een gevangenisstraf van 4 jaar of meer op staat.

Voordat de rechter uitspraak doet, onderzoeken deskundigen of de verdachte toerekeningsvatbaar is. Is iemand volledig ontoerekeningsvatbaar dan krijgt hij/zij geen gevangenisstraf, maar kan tbs worden opgelegd.

Tbs is geen straf, maar wèl een vrijheidsbeperkende maatregel. Wie tbs krijgt opgelegd, wordt opgenomen in een forensisch psychiatrisch centrum of kliniek (FPC's en FPK's, in de volksmond tbs-klinieken genoemd).

Bij verminderde toerekeningsvatbaarheid wordt er een gevangenisstraf én een tbs-maatregel opgelegd. De meeste tbs'ers zijn verminderd toerekeningsvatbaar verklaard, melden de forensisch psychiatrische centra en klinieken op hun site tbsnederland.nl.

Hoe ziet de behandeling eruit ?

De behandeling is erop gericht om te voorkomen dat de patiënt opnieuw een ernstig misdrijf pleegt en om de patiënt op een veilige en verantwoorde manier te laten terugkeren in de maatschappij.

Tbs'ers worden in een beveiligde, gesloten instelling behandeld. Er wordt gewerkt aan resocialisatie, waarvan verlof een onderdeel is. Eerst begeleid en als dat goed gaat, wordt het steeds verder uitgebreid met meer vrijheid. "Een tbs-patiënt keert alleen (zelfstandig) terug naar de samenleving wanneer de kans dat hij opnieuw een ernstig delict pleegt heel erg klein is geworden", is te lezen op tbsnederland.nl.

Hoe lang duurt een tbs-behandeling ?

Tbs kan levenslang duren. De rechter legt de maatregel in eerste instantie voor twee jaar op. Daarna kan hij of zij - na advies van de behandelaars - de tbs beëindigen of met één of twee jaar verlengen. Tbs heeft dus geen einddatum.

Hoe zit het met de veiligheid ?

Als er een tbs'er ontsnapt, roept dat vragen op over de beveiliging. De klinieken waar ze behandeld worden, zijn beveiligd met hekken, sloten en alarmeringssystemen.

De Pompestichting in Nijmegen zegt daarover verder: "Voor de maatschappij is het terugdringen van het recidiverisico het belangrijkst. Medewerkers moeten zich veilig voelen om hun werk uit te voeren en voor patiënten is het belangrijk dat zij zich veilig voelen om hun behandeling te volgen. Dit vraagt van medewerkers veel kennis en kunde op het gebied van bejegening en risicotaxatie."

Hoe vaak gaat een tbs'er weer in de fout ?

Binnen vijf jaar na ontslag van de tbs-maatregel pleegt iets minder dan 30 procent van de ex-tbs-patiënten opnieuw een ernstig delict, aldus tbsnederland.nl. Ruim 70 procent recidiveert dus niet.