- Geschreven door Erik van Dam, Omroep Gelderland
Pompekliniek voelt druk: 'De capaciteit moet worden uitgebreid'
- Ankeiler: Het aantal mensen dat na een misdrijf tbs krijgt opgelegd, blijft stijgen. Voor al die tbs'ers is echter helemaal geen plek voor handen.
NIJMEGEN - Het aantal mensen dat na een misdrijf tbs krijgt opgelegd, blijft stijgen. Voor al die tbs'ers is echter helemaal geen plek voor handen. De Pompekliniek in Nijmegen voelt dat de druk toeneemt en roept om uitbreiding van de capaciteit.
Rechters legden de laatste jaren vaker tbs op: het aantal terbeschikkingstellingen groeide van 201 (in 2017) naar 343 (in 2021). De Pompekliniek zag de instroom van tbs'ers de voorbije vijf jaar toenemen en verwacht dat de groei voorlopig niet wordt afgeremd.
Iemand ter beschikking stellen kan bij gedragsproblemen, die zonder (al dan niet afgedwongen) behandeling voor een verhoogd risico zorgen op (herhaling van het) criminele gedrag.
In de cel wachten op behandeling
Niet iedereen die tbs krijgt opgelegd, vindt direct een plek in een kliniek. Sommige ter-beschikking-gestelden starten met de status van 'passant' in de gevangenis, krijgen daar vast zorg en staan op een wachtlijst, tot ergens een plek voor ze vrijkomt in een kliniek. "Dat is natuurlijk geen gewenste situatie", zegt woordvoerder Gemmie Peters van Pro Persona, waaronder de Pompestichting en de behandelkliniek vallen.
De behoefte aan meer tbs-capaciteit is aan schommelingen onderhevig. Nog geen tien jaar geleden werd in de Achterhoek tbs-kliniek Oldenkotte gesloten, precies honderd jaar na zijn oprichting.
Later sloot ook tbs-kliniek de Rooyse Wissel in Maastricht zijn deuren. Waar het aantal klinieken toen groter was dan nodig, is nu juist een tekort ontstaan. Pro Persona beaamt dan ook dat de forensische zorg onder druk staat.
Landelijke aanpak vereist
De klinische tbs-capaciteit moet verder uitgebreid worden, vindt de GGZ-instelling. "Het is belangrijk dat dit thema veel aandacht krijgt bij de kennistafel van de forensische zorg. Hier is een landelijke aanpak nodig. Dit vraagt grote investeringen in gebouwen en er moet ook personeel beschikbaar zijn", aldus Pro Persona.
Minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming uitte deze week zijn zorgen in een brief aan de Tweede Kamer. Hij denkt dat het tekort aan tbs-plekken de komende jaren niet wordt opgelost: de behoefte groeit harder dan het aanbod.
Er zijn meerdere oplossingen denkbaar, zoals een gesloten kliniek heropenen of de capaciteit van een bestaande kliniek vergroten. Maar daarmee is de sector er nog niet. Er moet ook voldoende personeel zijn om de binnengekomen tbs'ers te behandelen. "Net als andere sectoren hebben ook wij te maken met een lastige arbeidsmarkt", zegt Pro Persona. "Binnen de Pompestichting zetten we hier extra op in met wervingscampagnes. Het zou kunnen helpen als er vanuit het ministerie of TBS Nederland een landelijke campagne wordt ingezet of een positief toekomstperspectief wordt geboden."
Ervaren medewerkers nodig
Het afgelopen jaar heette de GGZ-instelling veel nieuwe medewerkers welkom. In de forensische zorg is echter ook veel behoefte aan personeel dat het klappen van de zweep al kent. Het is volgens Pro Persona van belang dat medewerkers langer in de sector werkzaam zijn, om zich zo de forensische scherpte eigen te maken.
Twee maanden geleden zei tbs-advocaat Jan Jesse Lieftink nog dat het tbs-systeem op dit moment niet goed functioneert. Die conclusie trok hij nadat een tbs'er zich tijdens een proefverlof onttrok aan zijn begeleiding en daarna zijn 27-jarige ex-vriendin in Soest neerstak. "Het lijkt iets structureels te zijn en daar maak ik me zorgen over. Het systeem functioneert niet lekker. We moeten eens kijken wat de overeenkomsten zijn en waar het misgaat. De inspectie luidde de noodklok al in 2020, maar er lijkt weinig veranderd."
