Afdrukken
Ankeiler: Voor het eerst in Nederland is een zeshonderd jaar oud perkament onderzocht via dna- en eiwitanalyse.

- Voor het eerst in Nederland is een zeshonderd jaar oud perkament onderzocht via dna- en eiwitanalyse. Het gaat om een fragment uit een getijdenboek uit de vijftiende eeuw, dat in bezit is van de Stichting Maelwael Van Lymborch Studies in Nijmegen. De stichting wil zo veel mogelijk fragmenten achterhalen om het getijdenboek op deze manier zo compleet mogelijk te reconstrueren en meer te weten te komen over de makers, de opdrachtgever en de inhoud. Het heeft van diverse fondsen 50.000 euro gekregen voor het onderzoek.

Een getijdenboek is een boek met gebeden die vaak prachtig versierd zijn. De versiersels zouden door een tot nu toe onbekende kunstenaar uit de kring van de Nijmeegse gebroeders Van Lymborch zijn gemaakt. Kenners vermoeden dat dit getijdenboek uit de beroemde bibliotheek van hertog Jan van Bery komt, omdat die de Nijmeegse gebroeders Van Lymborch vaak opdrachten gaf, zegt voorzitter van de Stichting Maelwael van Lymborch André Stufkens.

Kunsthistorica Hanneke van Asperen van de Radboud Universiteit in Nijmegen leidt het onderzoek. "Het is hoe dan ook een spannend onderzoek, want het is onontgonnen terrein. De uitkomsten van het onderzoek liggen nog open", zegt ze. "Wat we voorzichtig verwachten, komt wellicht niet uit. Anderzijds levert het onderzoek misschien verrassende resultaten op die we niet zagen aankomen."

Waar zijn de bladen?

Het originele bidboek moet zo'n tweehonderd bladen hebben gehad, maar die zijn losgesneden en over de wereld verspreid. Stufkens vond al uit dat vijftien van deze bladen zich in privécollecties in Gelderland bevinden. Hij noemt het een volslagen unieke situatie dat er zo veel bijzondere bladen zo dicht bij huis te vinden zijn. Daarom besloot de Stichting Maelwael Van Lymborch Studies om fondsen te werven voor uitgebreid onderzoek. Er zijn namelijk nog veel vragen onbeantwoord. Elk gevonden blad geeft weer wat meer antwoorden.

Want wie was deze onbekende randdecorateur? Hij moet toentertijd werden beschouwd als een groot vakman, anders had hij deze opdracht niet gehad. En hopelijk wordt dan ook duidelijk wat de relatie is met de gebroeders Van Lymborch en hun opdrachtgever Jan van Berry. Deze Franse hertog bezat vijftien getijdenboeken, waarvan er acht bewaard zijn gebleven, waaronder het bekende Belles Heures en de wereldberoemde Très Riches Heures, met de miniaturen van de gebroeders Van Lymborch. Grote vraag is of dit teruggevonden getijdenboek een van de acht verdwenen getijdenboeken uit de bibliotheek van hertog Jan van Berry is, vraagt Stufkens zich af.

De stichting zal elk gevonden blad op zijn website plaatsen zodat het publiek de vorderingen van de zoektocht kan volgen. De resultaten van het dna- en eiwitonderzoek worden in 2023 en 2024 verwacht.

Wie waren de gebroeders Van Lymborch?
De drie broers Herman, Paul en Johan van Lymborch hadden hun atelier rond 1400 in Nijmegen en worden gezien als de grondleggers van de Nederlandse schilderkunst. Volgens de Stichting Maelwael van Lymborch Studies waren ze hun tijd ver vooruit. Hun realistische afbeeldingen van kastelen, edelen en boeren bepalen nog steeds ons beeld van de middeleeuwen. Hun afbeeldingen zijn wereldberoemd maar hun naam bleef lang verborgen. De broers schilderden onder andere de zeer verfijnde ranken en gouden blaadjes in de Belles Heures. Dit wereldberoemde boek, dat nu in het Metropolitan Museum of Art in New York te zien is, wordt gezien als het boek met een van de mooiste randversieringen. De broers maakten een bliksemcarrière aan het Franse hof en werden rijkelijk beloond, maar stierven alle drie op jonge leeftijd aan de pest.

Deel dit artikel