Ankeiler: In het boek Vaderland van Rob Marrevee schrijft hij over de buitenlandse adoptie van zijn twee zonen.

- In het boek Vaderland van Rob Marrevee schrijft hij over de buitenlandse adoptie van zijn twee zonen. De Nijmegenaar hoopt met zijn boek af te rekenen met het ‘sprookje van adoptie’ (Volkstkrant, 2022). Marrevee heeft het in meerdere interviews gehad over zijn ervaringen met adoptie en hoe zijn kinderen hieronder geleden hebben: “Als hij had geweten wat voor impact de adoptie op de twee jongens had en heeft, dan zou hij het niet gedaan hebben.” (Omroep Gelderland, 2022).

Dat adoptie geen sprookje hóeft te zijn, is al langere tijd bekend. Van de ‘baby farms’ in Sri Lanka tot aan de illegale ontvoering en verkoop van kinderen in Azië: het adopteren van kinderen gaat lang niet altijd goed. Daarbij gaat het voor geadopteerde kinderen ook niet per se van een leien dakje: veel geadopteerden gaan op een gegeven moment toch vragen stellen bij hun afkomst. De één zal er een dag mee bezig zijn, de ander jarenlang. De kwestie kan al beginnen in de kinder- of pubertijd, en kan hen altijd bijblijven. Nee, dat adoptie niet perfect is en niet zonder gevolgen, is écht geen nieuws.

Maar betekent dit dat we de ervaring van Marrevee moeten aannemen als altijd geldende waarheid?

Mijn adoptieverhaal

Ik ben in 1999, toen ik zes maanden oud was, geadopteerd uit China. Ik werd met open armen ontvangen door een Nederlands echtpaar dat zelf geen kinderen kon krijgen. Mijn kindertijd verliep vlekkeloos; ik doorliep probleemloos de basisschool, met een prachtige cito-score als resultaat. In de pubertijd ging het mis: ik kreeg problemen op school en was genoodzaakt om op zestienjarige leeftijd de schoolbanken te verlaten. En nu denk je vast: “Zie je wel, bij haar is het ook misgegaan! Marrevee heeft gelijk.” Maar beste lezer, ik heb slecht nieuws: dit alles valt écht niet toe te wijzen aan één ding. En adoptie? Dat had er eigenlijk helemaal niets mee te maken. Ik ben gestopt met het middelbaar onderwijs omdat ik een rugzakje had; dat had te maken met meerdere DSM-5 diagnoses, die allemaal niets te maken hadden met mijn adoptieverleden. Of adoptie moet het nieuwe ‘vaccin’ zijn waar je zogenaamd autisme van kan krijgen, maar die complottheorie heb ik tot nu toe nog niet gehoord.

Nee, adoptie heeft vrij weinig te maken met de manier waarop mijn leven is verlopen. Mijn afkomst heeft voor het grootste gedeelte ook weinig uitgemaakt, behalve als je mijn tijd aan het TTO (tweetalig onderwijs) beschouwt als ‘mede mogelijk gemaakt door mijn Aziatische genen’. Daarom schrijf ik dit: ondanks dat ik zelf geadopteerd ben, en maar al te goed bekend ben met de identiteitsproblemen die daaruit kunnen voortvloeien, heb ik toch een wedervraag voor Marrevee en soortgelijke adoptieouders: is het reëel om problemen zoals spijbelen en blowen te wijten aan adoptie?

Adoptie heeft vrij weinig te maken met de manier waarop mijn leven is verlopen

Ik ga er geen doekjes om winden: ik kampte zelf óók met vragen over mijn adoptie en twijfelde aan mijn plek in Nederland. In een land waar ik niet geboren ben, maar naartoe ben gehaald door mijn adoptieouders. Ik heb net als de zoon van Marrevee, Zenebe, ruzies gehad met mijn ouders. Ik heb hen kritische vragen gesteld, over waarom ze mij geadopteerd hadden, en heb zelfs een aantal maanden geen contact met ze gehad. Toch kan ik je vertellen dat ik op 23-jarige leeftijd zielsveel van mijn ouders hou, en nooit anders had gewild. Ruzies horen nou eenmaal bij het opgroeien. Je kan erin blijven hangen en alles wijten aan een adoptieverleden of met z’n allen het uitpraten en goedmaken.

Eén ervaring zou niet het hele beeld moeten vertegenwoordigen

Het staat iedereen vrij om ergens iets van te vinden en zijn ervaringen te delen. Marrevee heeft het recht om zijn verhaal te vertellen, net als ieder ander. Maar mijn angst is dat, met alle aandacht die er nu ligt bij zijn verhaal, dit het nieuwe beeld van adoptie gaat worden. En dat vind ik zorgwekkend. Ik ben het eens met Marrevee dat het adoptiesprookje achterhaald is, maar we delen niet dezelfde gedachten over hoe er wel mee omgegaan moet worden. Mijn persoonlijke mening is dat de belevenis van Marrevee en zijn gezin er mogen zijn, maar dat het voor het algemene beeld van adoptie toch te kort door de bocht is. Ik mis de ervaringsverhalen van andere adoptieouders en -kinderen, en journalistiek onderzoek naar dit onderwerp.

Toen ik zelf gemengde gevoelens had over mijn adoptie ben ik verder gaan denken en kijken dan wat ik zelf al vond en wist. Dankzij de boeken van journalisten Martijn Roessingh (Waarom China mij twee dochters schonk) en Xue Xinran (Berichten van een Chinese moeder) kreeg ik een breder beeld van adoptie en kreeg ik meer inzicht in de redenen waarom kinderen in China ter adoptie werden afgestaan.

Het is makkelijk om adoptie af te schilderen als iets ‘slechts’, maar men mag niet vergeten dat adoptie ook levens heeft gered. Waar ze in landen als China wellicht waren gewurgd met hun eigen navelstreng of geen kans op leven hadden door een onderliggende ziekte of handicap, hebben kinderen hier wel een tweede kans gekregen. In Nederland waren de ongewenste meisjes wél welkom en kregen de zogenaamde ‘special needs’ kinderen de juiste zorg. Mensen die graag kinderen wilden maar deze niet biologisch konden krijgen, kregen de kans om tóch ouders te worden. En al zullen er ongetwijfeld gevallen zijn geweest van illegale adoptie of mensen die toch beter niet ouders hadden kunnen zijn, is het voor mij belangrijk dat geadopteerden in het algemeen niet weg worden gezet als ‘zielig’: “zielig dat je ouders je hebben afgestaan” of “je ouders zouden je niet geadopteerd moeten hebben,” dat zijn opmerkingen die ik in elk geval niet graag hoor, en ik weet dat dat geldt voor veel meer geadopteerden.

Adoptie heeft ook levens gered

Ik ben van mening dat het onderwerp adoptie complexer is dan ‘alleen een sprookje’ of ‘alleen een nachtmerrie’. In de realiteit is het allesbehalve zwart-wit en is het van het grootste belang dat we goed in gesprek gaan met elkaar. Buitenlandse adoptie kent vele partijen, van adoptieouders en -kinderen, en er zijn winnaars en verliezers. Van adoptieouders die moeite hebben met het opvoeden van de kinderen, tot aan de kinderen zelf, die moeite hebben om hier te aarden. Van adoptieouders van wie de kinderwens werkelijkheid is geworden, zelfs mooier dan ooit gedroomd, tot adoptiekinderen die zich geen ander leven kunnen voorstellen, omdat ze hier gelukkig zijn. Die in een ander land misschien niet meer zouden leven.

Als laatste, maar zeker niet om te vergeten: de biologische ouders die alleen maar het beste wilden voor hun kind en deze, voor een beter toekomst, hebben afgestaan. Laten we die ouders ook niet vergeten en hun ‘opoffering’ teniet doen.

Wat ook altijd belangrijk is én blijft, ongeacht of je (ge)adopteert (bent): communicatie is een must. Je kan niet je verleden bepalen, maar wel de richting voor de toekomst in gang zetten.

Lotte van Dijk (23), stagiair RN7 en student mediaredactiemedewerker

💬 Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@rn7.nl.

Deel dit artikel