Gazprom boycotten kán niet, zegt gemeente Nijmegen: zo zit dat

NIJMEGEN - ‘Geen euro naar Moskou’, zei de Nijmeegse gemeenteraad op 9 maart unaniem, toen ze aan het college opdroeg om het contract met Gazprom zo snel mogelijk te beëindigen. En dan wel zo, dat er geen extra geld meer richting Rusland zou gaan. Een sympathiek idee, vindt het college van burgemeester en wethouders. Toch gaan ze de motie niet uitvoeren. Want volgens het college kán het helemaal niet.

Het beëindigen van het contract brengt grote risico’s met zich mee, zegt het college. Bovendien draagt het niet bij aan het doel om zo min mogelijk geld naar Rusland te laten stromen. In een brief aan de gemeenteraad legt het college uit waarom.

Boycot moet Europees geregeld worden

Nijmegen neemt het gas af van Gazprom Marketing en Trading Limited (Gazprom M&T) en dat bedrijf is niet hetzelfde als het Russische moederbedrijf Gazprom. Gazprom M&T staat ook niet op de lijst van bedrijven die geboycot moeten worden vanwege de oorlog in Oekraïne. Dat zou ook geen nut hebben, omdat Gazprom niet rechtstreeks geld verdient aan gas, maar alleen aan diensten zoals het doorleveren. Dat levert het bedrijf jaarlijks 50.000 euro op.

Daarnaast kan het gas dat Gazprom M&T levert overal vandaan komen, zegt het Nijmeegse college. Gazprom M&T koopt het gas namelijk in op de Europese gasmarkt. Om te voorkomen dat daarbij ook Russisch gas wordt ingekocht, zou je dat moeten verbieden op nationaal of Europees niveau. “Dat is op dit moment niet aan de orde”, aldus het college.

Schadeclaim van Gazprom

Daarbij duurt het contract met Gazprom nog tot 31 december 2022. Het kan tussentijds niet beëindigd worden zonder een gang naar de rechter. Mogelijk moet Nijmegen dan een schadeclaim betalen die vele malen hoger is dan wat nu aan Gazprom M&T betaald wordt. Bovendien moet Nijmegen dan z’n gas tegen de huidige hoge prijzen inkopen, wat 3 miljoen euro aan meerkosten met zich meebrengt.

Tegen het huidige tarief is de gemeente voor de rest van het jaar nog zo’n 300.000 euro kwijt aan de gasrekening. Volgens het college lost dat allemaal nog niets op, want: “Ook bij de overstap naar een nieuwe leverancier zal een deel van het gas uit Rusland komen.”

Te makkelijk

Frank Jasper van raadspartij Gewoon Nijmegen was één van de initiatiefnemers om te breken met Gazprom. Hij vindt dat het college zich er te makkelijk bij neerlegt. “Het enige dat ik hoor van het college is njet! Daar word ik een beetje droevig van, maar dat zijn we wel gewend van dit college. En al gaat het maar om 50.000 euro die naar Gazprom lekt, dat is me nog te veel.”

Volgens Jasper moet het college er in elk geval voor zorgen dat Gazprom M&T niet weer in aanmerking komt voor een contract bij de nieuwe aanbestedingsprocedure. Of dat ook zo makkelijk is valt nog te bezien, als Gazprom M&T voldoet aan de Europese aanbestedingsregels. Maar volgens Jasper moet Nijmegen maar zijn best doen in Den Haag om Gazprom te mogen uitsluiten.

Kleine mogelijkheid

Ton van Wijk is als advocaat gespecialiseerd in aanbestedingsrecht. Hij werkt voor het kantoor Dirkzwager, dat ook wel eens optreedt namens de gemeente Nijmegen. Volgens hem is er een kleine mogelijkheid om nu al te stoppen met Gazprom M&T. Van Wijk: “Dan moet je aantonen dat achter Gazprom M&T toch echt de Russische staat zit. Ik denk dat we het daarover allemaal wel eens zijn.” Maar toch wordt dat volgens hem niet makkelijk.

Ook uitsluiten bij Europese aanbesteding is in principe verboden. Maar, zo zegt van Wijk, als je kunt aantonen dat achter Gazprom M&T de Russische federatie als toezichthoudend orgaan zit, die door de oorlog de integriteit schendt, kun je dat aanmerken als “ernstige beroepsfout.” Het lijkt erop dat Nijmegen in elk geval dit jaar nog vastzit aan Gazprom M&T.