Stikstofgoeroe over alarmerend klimaatrapport: 'Politici als Churchill zijn nodig'

NIJMEGEN - De conclusies in het klimaatrapport van de Verenigde Naties komt bij velen hard aan, maar niet bij Johan Vollenbroek. De Nijmeegse milieudeskundige is niet verrast door het rapport en roept politici op om actie te ondernemen. "Dit gaat offers kosten, want de energietransitie kan niet pijnloos."

Deze ochtend kwam het IPCC-rapport over de wereldwijde klimaatverandering uit. Het IPCC is het klimaatpanel van de Verenigde Naties waar honderden wetenschappers wereldwijd aan meewerken. Conclusie: het klimaat verandert ongekend snel en sommige gevolgen zijn onomkeerbaar. Denk aan de stijging van de zeespiegel en de toename van extreem weer.

'180 graden de andere kant op'

Niets van dit alles verbaast Johan Vollenbroek. Als voorzitter van milieuorganisatie MOB zet hij zich al jaren in voor een verregaand klimaatbeleid en kaartte hij onder meer de stikstofproblematiek aan. "De wereld is nu een soort olietanker die de verkeerde koers vaart", legt hij uit. "We kunnen de koers een paar graden veranderen, maar dat is niet genoeg. We moeten 180 graden de andere kant op en drastisch ingrijpen in het economische systeem."

"De gevolgen gaan we vooral merken als mensheid", vervolgt Vollenbroek. "Het ecosysteem herstelt zich wel binnen een paar duizend jaar. Maar voor onze kinderen en kleinkinderen zijn de gevolgen groot. Er komen grote voedseltekorten en steeds meer klimaatvluchtelingen. De natuur krijgt het zwaar en er gaan enorm veel dieren dood."

Churchill en Stalin

Vollenbroek ziet hierin met name een tekortkoming in de politiek. "Jan met de Pet kan als burger alleen niet zoveel. We hebben politici met moed en doorzettingsvermogen nodig. Mensen als Churchill of Stalin. Churchill durfde tegen het volk te zeggen dat ze offers moesten brengen. De energietransitie gaat bloed, zweet en tranen kosten."

"De veestapel moet zeker 75 procent kleiner. Zowel het auto- als vliegverkeer moet worden gehalveerd. Mensen moeten hun levensgeluk dichter bij huis zoeken en uit andere dingen halen dan ze gewend zijn. Politici moeten het lef hebben om dat durven te zeggen. Anders is er geen toekomst voor onze kinderen."

Churchill durfde tegen het volk te zeggen dat ze offers moesten brengen

Zijn er volgens Vollenbroek dan wel politici uit deze eeuw die dat kunnen? "Iemand als Macron", reageert hij. "Hij heeft lef en zou het kunnen. Rutte in ieder geval niet. Misschien omdat hij zelf geen kinderen heeft. Hij mist sowieso visie. Er moeten meer Kamerfracties komen die inzien hoe groot het probleem is. Ook christelijke partijen mogen dat licht wel eens zien."

'Boeren voeren een achterhoedegevecht'

Vollenbroek ziet de inkrimping van de veestapel als een essentiële stap om de gevolgen van klimaatverandering zoveel mogelijk te verzachten. Maar stikstof is toch iets compleet anders dan CO2?

"Het probleem zit hem met name in het veevoer", legt hij uit. "In de Amazone worden complete regenwouden platgebrand om ruimte te maken voor sojaplantages voor de veevoerproductie. Zo neemt de Amazone steeds minder CO2 op. Bovendien stoot de veestapel veel methaan uit. Deze stof is als broeikasgas nog schadelijker dan CO2. De landbouw kan in deze vorm niet doorgaan. De boeren voeren een achterhoedegevecht. Het heeft geen zin om te investeren in nieuwe stallen. We kunnen beter kijken naar plantaardige voedselvoorzieningen en kweekvlees."